Leopold, april 2017
Het is 1942. Ward is een doodgewone jongen die op de HBS zit, maar de tijd waarin hij leeft, is niet gewoon. Het is oorlog. Zijn oudere broer Henk is betrokken bij het verzet. Ward is een soort koerier: hij brengt namens Henk illegale krantjes naar boerderijen in de omgeving. Omdat hij hoopt dat het minder verdacht is als hij een meisje bij zich heeft, vraagt hij zijn klasgenote Minke om met hem mee te gaan tijdens zijn fietstochten.
Overal loert gevaar. Henk moet onderduiken. De ouders van twee klasgenoten zijn lid van de NSB. Joodse mensen worden opgepakt, waaronder de ouders van Wards klasgenote en vriendin Roosje. Roosje zelf is een hulpverpleegster geworden in Het Apeldoornsche Bosch; een joods ziekenhuis voor psychiatrische patiënten. Ze hoopt dat ze er veilig is voor deportatie, maar dat blijkt niet zo te zijn. Op 20 januari 1943 komt het bericht dat het ziekenhuis ontruimd moet worden. Minke en Ward proberen Roosje over te halen om onder te duiken, maar Roosje wil haar patiënten niet in de steek laten. Ze vraagt hen om voor haar kleine zusje Tamar te zorgen. Tamar is ergens ondergedoken, maar Ward noch Minke weet waar het meisje gebleven is.
Over het drama rondom Het Apeldoornsche Bosch schreef Martine Letterie al eerder een indrukwekkend boek (Hanna’s reis, Leopold, 2012). Ook in Gevaarlijk geheim hakt de deportatie van alle patiënten én van het personeel dat kon vluchten, maar de aan hen toevertrouwde mensen niet in de steek konden of wilden laten, er behoorlijk in. Een aantal personages in het boek is gebaseerd op mensen die echt geleefd hebben. Roosje bijvoorbeeld, maar ook Wards klasgenoot Ewout die bij de Waffen-SS gaat, of Minke’s (Duitse) vriendin Heidi, die de schooldirecteur waarschuwt als er een razzia op komst is.
Naast alle spanning rondom de oorlog, is Ward natuurlijk ook een gewone jongen die in stilte verliefd is op Minke, maar haar dat niet durft te vertellen. Voor een jongen van zijn leeftijd, is hij wel erg diep verzeild geraakt in activiteiten die met het verzet te maken hebben. Hetzelfde geldt voor Minke. Ze zijn een jaar of veertien, maar gedragen zich erg volwassen.
Het neemt niet weg dat Gevaarlijk geheim een spannend, prettig leesbaar oorlogsboek is, in de traditie van Oorlogswinter (Terlouw). Het verhaal eindigt in mei 1943, als de oorlog nog lang niet ten einde is. Voor Tamar kun je er alleen maar het beste van hopen.
Gevaarlijk geheim is geschikt voor lezers van elf jaar en ouder.