illustraties: Martijn van der Linden
Leopold, maart 2021
Joshua zit in de knoop. Zivan is weg. Ze zit ergens in een opvanghuis, elke zes weken ergens anders, en ze reageert niet meer op zijn appjes. En dat terwijl ze elkaar al vanaf de kleutergroep kennen en altijd elkaars beste vriend zijn geweest!
Zivan is geboren toen haar familie op de vlucht was vanuit Irak. Nu ze in de puberteit is, besluit haar vader dat het gezin teruggaat en Zivan uitgehuwelijkt wordt aan een neef. Nog één keer mag ze terug naar Nederland, samen met haar moeder, omdat een tante borstkanker heeft. En dan vlucht Zivan naar een opvanghuis.
Via haar tante lukt het Joshua nog wel eens om haar te zien, maar hij voelt dat Zivan van hem wegdrijft. Joshua is verdrietig, eenzaam, boos, wanhopig. Waarom ziet Zivan niet in dat ze bij hèm hoort? Hij is toch haar thuis?
Zivan heeft één uitlaadklep: hij tekent. De tekeningen die hij van Zivan maakte en maakt, de wolven, de geitjes en alles wat hij verder tekent, staan in dit boek. Deze illustraties (prachtig, van Martijn van der Linden) zijn verweven met het verhaal. Dankzij zijn tekeningen krijgt Joshua ook aansluiting bij de rest van zijn klas, nadat hij van de HAVO naar het VMBO is gegaan. Juist met die twee stoere jongens bij wie hij eigenlijk uit de buurt wil blijven – en die hem consequent ‘Rembrandt’ blijven noemen – raakt hij bevriend. Deze Sergio en Dylan hebben allebei ook hun portie ellende binnen. Toch wordt Zonder titel geen drakerig probleemboek, maar blijft het een roman met veel verschillende lagen, waarin ook nog een hoop te lachen valt, en die je achter elkaar uitleest. Erna Sassen laat deze jongens namelijk ook gewoon een stel etterige pubers zijn, die hun juf tot wanhoop drijven en die tijdens een schoolreis in het Rijksmuseum ‘Het Joodse bruidje’ van de echte Rembrandt achteloos betitelen als 17e eeuwse porno.
Kortom: Zonder titel is weer zo’n schitterende jeugdroman van Erna Sassen, een boek over een actueel probleem, een boek met een afloop die niet al te vrolijk is, maar waar je wel mee kunt leven, een bijzonder boek, mede door de schitterende beelden van Martijn van der Linden. Lezen! En bekijken, want dat is in dit geval minstens zo belangrijk. Zonder titel is geschikt voor lezers vanaf vijftien jaar.